Tax Blog 01: Hoàn thuế VAT dự án đầu tư mới

Hoàn thuế VAT đối với dự án đầu tư

Trong quá trình tư vấn cho khách hàng là những nhà đầu tư mới đến Việt Nam, chúng tôi đã nhận được nhiều câu hỏi liên quan đến vấn đề hoàn thuế giá trị gia tăng (VAT), đại loại như sau:

1. Chúng tôi có được hoàn thuế VAT không?
2. Nếu được thì điều kiện để được hoàn thuế VAT là gì?
3. Khi nào chúng tôi được hoàn thuế VAT?
4. Hoàn thuế VAT mất thời gian bao lâu?

Đó là những câu hỏi rất phổ biến mà chúng tôi thường nhận được từ các khách hàng của chúng tôi.

Hôm nay, chúng tôi xin chia sẻ với các bạn các quy định có liên quan và những lưu ý nhỏ, nhằm giúp các bạn lưu ý và tránh những lỗi này, nếu không các bạn sẽ gặp một ít rắc rối về sau khi có ý định hoàn thuế VAT tại Việt Nam.

Hiện tại, theo quy định hiện hành tại Việt Nam (Thông tư 130/2016/TT-BTC ban hành ngày 12 tháng 8 năm 2016), một công ty bất kỳ sẽ có 2 trường hợp được hoàn thuế VAT tương đối phổ biến:

1. Một là hoàn thuế đối với dự án đầu tư mới
2. Hai là hoàn thuế đối với trường hợp có doanh thu xuất khẩu

Tuy nhiên, phạm vi bài viết này, chúng tôi xin chia sẻ về trường hợp 1, “Hoàn thuế VAT đối với dự án đầu tư mới”. Theo đó, Thông tư 130/2016/TT-BTC quy định như sau:

“Cơ sở kinh doanh mới thành lập từ dự án đầu tư đã đăng ký kinh doanh, đăng ký nộp thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ, hoặc dự án tìm kiếm thăm dò và phát triển mỏ dầu khí đang trong giai đoạn đầu tư, chưa đi vào hoạt động, nếu thời gian đầu tư từ 01 năm trở lên thì được hoàn thuế giá trị gia tăng của hàng hóa, dịch vụ sử dụng cho đầu tư theo từng năm. Trường hợp, nếu số thuế giá trị gia tăng lũy kế của hàng hóa, dịch vụ mua vào sử dụng cho đầu tư từ 300 triệu đồng trở lên thì được hoàn thuế giá trị gia tăng.”

Đồng thời, cũng tại nội dung thông tư này, Bộ Tài chính cũng quy định các trường hợp không được hoàn thuế VAT, cụ thể như sau:

- Dự án đầu tư của cơ sở kinh doanh không góp đủ số vốn điều lệ như đã đăng ký theo quy định của pháp luật.

- Dự án đầu tư không đáp ứng các yêu cầu của ngành nghề kinh doanh có điều kiện;

- …

Căn cứ theo quy định và tinh thần của Thông tư 130/2016/TT-BTC, đa phần các công ty không hiểu đầy đủ các quy định, các khái niệm trong thông tư, dẫn đến một số công ty thực hiện sai, thực hiện không đầy đủ dẫn đến kết quả là không được cơ quan thuế chấp nhận hoàn thuế với lý do: “Công ty không áp dụng đúng quy định của Thông tư 130/2016/TT-BTC”.

Các trường hợp sai sót phổ biến mà chúng tôi thường gặp là:

1. Xin hoàn thuế VAT khi dự án đã đi vào hoạt động
2. Xin hoàn thuế VAT khi vốn điều lệ chưa góp đủ
3. Hình thức góp vốn không phù hợp với quy định theo quy định về quản lý ngoại hối
4. Hình thức kê khai VAT không phù hợp theo quy định

Nhằm giúp các bạn hiểu rõ tinh thần thông tư và nội dung các quy định, chúng tôi xin diễn giải ý nghĩa của các “key word” như sau:

“đang trong giai đoạn đầu tư, chưa đi vào hoạt động” được hiểu là: Một là dự án của bạn chưa có hoạt động bán hàng, đồng nghĩa với việc chưa xuất hóa đơn đầu ra; hai là thời gian xây dựng nhà xưởng, lắp đặt máy móc thiết bị (được hiểu là giai đoạn đầu tư) ghi trên giấy chứng nhận đầu tư vẫn còn trong thời hạn cam kết. Nếu bạn đáp ứng cả hai chỉ tiêu này, nghĩa là dự án của bạn thỏa điều kiện đang trong giai đoạn đầu tư, chưa đi vào hoạt động.

“01 năm trở lên” hoặc “từ 300 triệu”: Nghĩa là công ty của bạn đủ điều kiện xin hoàn thuế khi thời gian triển khai dự án đầu tư đã đủ từ 01 năm trở lên hoặc nếu không thì phần thuế VAT của bạn đã đủ từ 300 triệu trở lên, tùy điều kiện nào đáp ứng trước.

“không góp đủ số vốn điều lệ như đã đăng ký theo quy định của pháp luật”: Đây là một trong những nội dung mà rất nhiều công ty đã mắc sai sót, lý do là trước tháng 09/2019 thời điểm Thông tư 06/2019/TT-NHNN có hiệu lực thì việc góp vốn cho giai đoạn chuẩn bị đầu tư (được hiểu là trước khi có tài khoản vốn tại Việt Nam) thì công ty phải mở tài khoản thanh toán tại một ngân hàng bất kỳ ở Việt Nam, nhà đầu tư phải chuyển tiền từ nước ngoài vào tài khoản thanh toán tại Việt Nam, sau đó từ tài khoản thanh toán mới chuyển khoản thanh toán cho các khoản chi phí phát sinh cho giai đoạn chuẩn bị đầu tư, nếu thực hiện đúng theo lộ trình như thế thì các khoản tiền chuyển từ nước ngoài cho giai đoạn đầu tư mới được xem là vốn góp điều lệ đúng quy định. Nhiều trường hợp đã không thực hiện như thế, mà nhà đầu tư ở nước ngoài chuyển tiền trực tiếp cho chủ đầu tư khu công nghiệp để ký quỹ đặt cọc tiền thuê đất, và khoản ký quỹ này sau đó được công ty xem như khoản góp vốn. Đây là hình thức góp vốn sai quy định theo Thông tư 19/2014/TT-NHNN và vì thế không được cơ quan thuế xem là đủ điều kiện hoàn thuế VAT. Tuy nhiên, đến tháng 09/2019 khi Thông tư 06/2019/TT-NHNN ra đời và thay thế thông tư 19/2014/TT-NHNN thì nội dung này đã được sửa đổi, theo đó, trước khi được cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, nhà đầu tư nước ngoài được phép chuyển tiền từ nước ngoài hoặc từ tài khoản thanh toán bằng ngoại tệ, đồng Việt Nam của nhà đầu tư nước ngoài đó mở tại ngân hàng được phép tại Việt Nam để thanh toán các chi phí hợp pháp trong giai đoạn thực hiện hoạt động chuẩn bị đầu tư tại Việt Nam.

Tóm lại, để được hoàn thuế cho dự án đầu tư mới, bạn phải đáp ứng tất cả các quy định sau:

1. Công ty của bạn là công ty mới thành lập
2. Thời gian đầu tư dự án từ 01 năm trở lên hoặc có số thuế VAT đầu vào từ 300 triệu đồng
3. Góp đủ vốn điều lệ theo quy định
4. Chưa xuất hóa đơn đầu ra
5. Thời điểm xin hoàn thuế vẫn còn nằm trong khung thời gian cam kết về tiến độ đầu tư xây dựng nhà xưởng, lắp đặt máy móc thiết bị ghi trên giấy chứng nhận đầu tư

Nếu đáp ứng đủ 5 điều kiện trên, hồ sơ xin hoàn thuế của bạn sẽ hợp lệ.

Như vậy, chúng tôi đã chia sẻ với các bạn các quy định có liên quan đến “Hoàn thuế VAT cho dự án đầu tư mới”, thông qua bài viết này, chúng tôi mong nhận được chia sẻ và đóng góp từ các chuyên gia, các bạn đọc để chúng tôi có thể hoàn thiện hơn kiến thức và kinh nghiệm của mình.

Xin cảm ơn các bạn